روزگار سروری شعر بر هنرهای دیگر بسر آمده است/ ابراهیم هرندی

روشنفکر/ تا چند دهه ی پیش، شعر در ایران، سرآمدِ هنرهای دیگر پنداشته می شد و بارکشِ فلسفه و سیاست و پرورش و گسترشِ زبان و ادبیات و هویت ملی و بسیاری چیزهای دیگر بود. این چگونگی سبب شده بود که در نیمه ی نخستِ سده ی سیزدهم شمسی، شاعران، نام آورتر از هنرمندانِ دیگر باشند و سخنان شاعرانی که در گستره ی همگانی، میداندارِ رسانه های ادبی بودند، برای بسیاری از جوانان درس خوانده و کتابخوان، دنبال کردنی باشد. این پیگیری را در بازتابِ کلنجارهای ادبی در میان شاعران کهن سرا با راهیان شعر نیمایی و کشمکش های زبانی درباره ی شعر حجم و موج نو، در مجله های ادبی آن دوران، مانند، سخن، نگین و فرودسی می توان دید.

در آن روزگار، هرکس که خود را در گستره ی دانش و یا بینش، کسی می دانست، نه تنها با نام چند شاعر مانند؛ نیمایوشیج، احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث، اسماعیل شاهرودی، سیاوش کسرایی، و سپس، سهراب سپهری، رضا براهنی، یدالله رویایی، و سپس نصرت رحمانی، منوچهر آتشی، اسماعیل خویی، اسماعیل نوری علا، نعمت آزرم، احمدرضا احمدی، محمد علی سپانلو و بسیارانی دیگر آشنا بود، بلکه چند شعری از هر یک از این شاعران را نیز خوانده بود و می توانست درباره هریک سخنی بگوید. از این میان، احمد شاملو را می توان خوش شانس ترین شاعر در فرهنگِ آن روزگار دانست، که در آن، شعر، سرآمدِ همه ی هنرهای هفتگانه پنداشته می شد، زیرا هر چه او می نوشت، خوانده می شد و با خوشداشت بسیاری از جوانان روبرو می شد. فراتر از آن، شعر و سخنِ شاملو، همیشه بازتابِ گسترده ای در رسانه های فرهنگی داشت و واکُنش های زیادی بر می انگیخت. این چگونگی سبب شده بود که وی درباره ی همه چیز و همه کس در حوزه ادبیات و سیاست و تاریخ، سخن بگوید. این همه، برای آن بود که شعر، برترین و بهترین هنر پنداشته می شد و شاعران جایگاه ویژه ای در آن دوران داشتند.

اکنون که روزگار، دیگر شده است و سینما جای شعر را در گستره فرهنگ و هنر ما گرفته است، دیگر از شاعرانِ قُله نشین در آسمان ادبیاتِ ایران نیز خبری نیست. این سخن بمعنای آن نیست که ما دیگر شاعرِ خوب نداریم. داریم، اما چون شعر، دیگر ارزش و ارج گذشته را ندارد، کسی در پی شناسایی آنان برنمی آید. چنین است که در نیم سده ی گذشته، هیچ شاعر قله نشینی پدید نیامده است و اکنون شاعران و ماعران و معرکه گیران، کارهایشان را در رسانه های اجتماعی، به امیدِ خوانده شدن، در کنار یکدیگر منتشر می کنند و،»نوبت خویش را انتظار می کشند، بی هیچ خنده یی!»