دو گزارش از میراث فرهنگی

روشنفکر/ میراث فرهنگی اصفهان و یزد در خطر فرو ریختن اند/ مجتبی کنعانی کارشناس میراث فرهنگی، امروز، (19 دی ـ 8 ژانویه) از خطر شکستگی و فروریختن بناهای تاریخی در اصفهان و یزد خبر داد.* او این خطر را به خاطر فرونشست زمین در بخش مرکزی ایران می داند که در وضعیت خطرناک و بحرانی ست. به گفته او:«تقریباً متوسط فرونشست در حالت نرمال در هر کیلومترمربع 5 تا 6 تن می باشد اما این مهم در ایران در هر کیلومتر 60 تن است.»

چند سال است که کارشناسان در ارتباط با فرونشست زمین در مناطق مختلف ایران هشدار داده اند.  به گفته ی آن ها کاملا روشن است که مقامات حکومتی و دولتی نقشی اساسی در این وضعیت دارند. به طوری که حتی برخی از این مسئولین این نقش را تایید کرده اند. مدتی پیش رييس سازمان جنگل ها و مراتع اعلام کرد که:«مدیریت غلط منایع آبی و پیامدهای ناگوار آن به ويژه حفر چاه های مجاز و غیرمجازسطح آب های زیرزمینی را آنقدر پایین برده که 230 دشت حاصلخیز کشور دچار بحران شده است»

اما نکته مهمی که مجتبی کنعانی در گفتگوی اخیرش گفته خطر جدی شکستگی و فروریختن بناهای تاریخی در ارتباط با این فرونشست زمین می باشد. او می گوید: «اولین بناهایی که نشست زمین و آثار آن را نمایان می‌کنند بناهای تاریخی هستند و به همین دلیل فضایی مثل میدان نقش‌جهان و سی‌وسه‌پل با خطر شکستگی مواجه هستند.» او معتقد است که بیلان منفی و برداشت شش میلیارد مترمکعب آب طی 5 تا 10 سال آینده شهرهای تاریخی مثل اصفهان و یزد را با مشکل مواجه خواهند شد. کنعانی می گوید: «هیچ راه حلی برای نجات بناهای تاریخی از فرونشست وجود ندارد و نیازمند یک اقدام جدی و یک فداکاری در کل کشور هستیم»

البته معلوم نیست که چگونه می توان از حکومتی که ظرف چهل سال گذشته در ارتباط با میراث فرهنگی و طبیعی ما هیچ اقدام مثبت و مفیدی نداشته انتظار «اقدام جدی و فداکاری» داشت؟

* گفتگوی مجتبی کنعانی

خانه رضا شاه را هم تصاحب کردند

در یک تصمیم ناگهانی مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران، بخش مربوط به معاونت این اداره به خانه ی تاریخی «رضاخانی» منتقل می شود. این خانه که در فهرست میراث ملی ایرانیان به ثبت رسیده است، در اواخر دوره، قاجاریه ساخته شده و بیش از صد سال قدمت دارد و اولین خانه رضاشاه در سمت «سردار سپه» ی اوست. 

رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی، بدون این که اشاره ای به محل سکونت رضاشاه در این مکان داشته باشد، آن را «یک بنای تاریخی متعلق به اواخر دوره قاجاریه» خوانده و  به خبرنگاران گفته است که: «به دو دلیل این کار را انجام می دهیم، خانه ی «رضاخانی» خواه ناخواه یک فضای نزدیک به بافت تاریخی تهران است و این معاونت هرچه نزدیک‌تر به منطقه‌ی تاریخی تهران باشد، نظارت بر آن راحت‌تر است. کارکردی که قرار است به این بنا داده شود، متناسب با معاونت میراث فرهنگی است، که این انتقال می‌تواند در حفظ، نگهداری و سالم ماندن آن به ما کمک می‌کند.»

باید توجه داشت که در طول نزدیک به چهل سال گذشته هربار یکی از خانه های تاریخی را (غیرقانونی) به دست موسسات خصوصی داده اند، یا در اختیار یکی از سازمان های دولتی گذاشته اند، معمولا پس از چندی جز ویرانه ای از آن ها باقی نمانده است؛ و اکنون نیز هیچ اعتمادی نمی توان به گفته های مدیرکل تازه ی آن در ارتباط با «حفظ و نگهداری و سالم ماندن» این اثر تاریخی داشت

ارسال از بنیاد میراث پاسارگاد