کودتای ترکیه آبستن چه بود؟/ محسن ذاکری
روشنفکر/ بسیاری می گویند کودتای اخیر ترکیه ≪ناموفق≫ بوده تا موفقیت را در چه بتوان دید و یا کودتا را برای چه بتوان قادر به تفوق دانست. اکنون که این حرکت ناموفق مانده، پرسش اینجاست که آیا دراین میانه، کسی کامیاب گشته؟ و آیا آقای ≪اردوغان≫ موفق شده تا آن چیزهایی را که سال‌ها به آنها می اندیشید، بدست آورد؟
انسان در طول تاریخ مدون خود، بسیار تلاش کرده است که بهترین نوع از نیروهای منتظم و متشکل را برای تداوم حکمرانی خویش بکار گیرد. ارتش و پلیس دو نیروی عمده‌ای هستند که با هرگونه موازی سازی با خود، برخورد می کنند. دررابطه با وظایف و اختیارات این دو نیرو، نیازی به نوشتن نیست. برای شکستن این دو نیرو، دو نوع عملیات و برنامه ریزی نیز همیشه وجود داشته است: آنارشی و انقلاب!
آنارشی را بد ندانید؛ از دید من همهء گروه‌های انقلابی در تاریخ بشریت آنارشیک عمل کرده‌اند. آنارشی، خواهان دگرگونی‌های رادیکال و بنیادی است. انقلاب نیز قیامی تقریبا عمومی است که همه مراحل آنارشی را پشت سر گذاشته است. در چند دههء اخیر «هم ترمی» جدیدی بنام ≪انقلاب نرم≫ مطرح گشته است. انقلاب نرم زمانی مقدور است که مردم باور دارند ارتش و پلیس با آنان قانونمند برخورد خواهند کرد و رو در روی مردم نمی ایستند.
انقلاب اسلامی سال ٥٧ ایران، که از مدل‌های کنترل شرایط در بلوک شرق، درس های فراوان گرفته بود، با تشکیل کمیته‌های انقلاب و دعوت رهبر انقلاب، مردم را به خیابان‌ها کشاند و گفت: ≪بیایید و از انقلاب خود دفاع کنید≫. وقتی دید که کمیته های انقلاب و تجمع مردمی، کفایت لازم برای سرکوبِ ≪بیدار گشته گان≫ پس از ماه‌های اولیه انقلاب را ندارند، از جوانان غیور و بویژه ≪مسلمان≫ خواست که خود از≪ارزش≫ های خویش دفاع کنند. از آن زمان جوانان و مردان با غیرت، که ≪بی غیرت!≫ نبودند، با زنجیر و قمه و شلاق و باتوم و دشنه، غیورانه به دفاع از ≪اسلام≫ و ≪انقلاب≫ همت گماشتند! این نیروی نادیدنی و بی حساب و کتاب، در روزهای سرکوب ≪جنبش سبز≫ رسالت تاریخیِ خود را نه تنها تکرار کرد بلکه الگویی برای نیروهای امنیتی و عاشقان ولایت اسلامی و دیکتاتورهای منطقه‌ی خاورمیانه گشت.
بزرگترین دستاورد اردوغان! آوردن و رسمی کردن نیرویی بنام ≪لباس شخصی≫ ها بود. نیرویی که نوع شکل گیری آن در ایران اسلامی، تکوین یافته است و آقای خامنه‌ای آنها را ≪جوانان سینه چاک≫ می‌نامد. ازهمان لحظه‌ای که اردوغان پشت گوشی همرا در «سی.ان.ان» ترک گفت: ≪مردم به خیابان بریزید وجلوی کودتاگران را بگیرید≫، نیروهای غیور، چاقوکش و باتوم بدست در کنار نیروهای پلیس برای دفاع از ≪دموکراسی و نتایج انتخابات صندوق رای≫ با لباس شخصی ظاهر شدند، و آخر شب که نه، دم دم های بامداد، خرسند به منزل رفته و درکنار دلبرشان خفتند. آنها از دیروز در کنار مفتی‌ها و امامان مساجد، با گردن بر افراشته راه می روند. جان برکفانِ خلافت، دیگر با پلیس هم رودربایستی ندارند! از این پس مردمی که در خیابان ریختند و بویژه سینه چاکان غیور ≪قانون دوست≫، ≪ولی نعمت های≫ این ≪جمهوری خدایی≫ هستند. منتی دارند بر سر نه تنها مردم ترکیه، که بر سر همه‌ی مردم خاورمیانه! ببخشید≪امت≫خاورمیانه!. هر جا جوانکی ≪کم و یا بد غیرت≫، دانشجویی ≪لائیک≫، مفتیی ≪کج اندیش≫، زنکی ≪بی حیا≫ و از این دست در خیابان ها و مکان ها و حتی مجلس، خلاف دیدگاه ≪اردوغان≫ سخنی بگویند، باقی‌اش را ما ایرانیان خوب می‌دانیم چه خواهد شد!
اگر به برکناری ها، دستگیری‌ها و گوشمالی‌های ≪رحیمانه≫ در این چند روز و در ماه‌های آتی خوب توجه نماییم، در ترکیه انقلابی ≪نرم≫ روی داده است. اما این بار بدون دخالت بخشی از مردمی که از آقای اردوغان و شرایط کشورشان راضی نیستند. با دخالت مردمی که خواهان این هستند که سربازان کشورشان آنگونه که اردوغان گفت ≪سربازان محمد باشند≫.
محسن ذاکری
هجدهم ژولای دو هزار و شانزده میلادی
تهیه شده در گروه مقالات روشنفکر
مجله روشنفکر 