جشن روز «ملی» فرانسه با خاطره زندان باستیل به‌خاک و خون کشیده شد!/بهرام رحمانی/ روشنفکر

روشنفکر/در حالی که مردم فرانسه، مشغول جشن و شادی روز «ملی» خود بودند ناگهان مردم در خیابان‌های شهر نیس غرق در خون شدند ناگهان جشن‌شان به‌‌یک تراژدی انسانی غیرقابل پیش‌بینی تبدیل شد.

 227 سال پیش در روز 14 ژوییه سال 1789 میلادی مردم پاریس به‌قلعه و زندان مشهور باستیل حمله کرده و آن را فتح می‌کنند. سقوط باستیل به‌عنوان نماد استبداد در فرانسه نقطه عطفی در تاریخ این کشور محسوب شده و انقلاب فرانسه وارد مرحله‌ای غیرقابل بازگشت گردید.

از سال 1880 میلادی با اقتباس از 14 ژوئیه سال 1789 میلادی، مصادف با آزادی زندان باستیل در پاریس و هم‌چنین 14 ژوئیه سال 1790، روز «وحدت ملی» برگزار می‌شود. بنابراین، روز ملی فرانسه، ربطی به‌سیاست‌های ناسیونالیستی این کشور نداشته و به‌عنوان جرقه انقلاب فرانسه کبیر از آن یاد می‌شود.

 در حمله یک کامیون به‌مردمی که برای تماشای آتش‌بازی روز 14 ژوئیه 2016، جشن ملی فرانسه، در کنار بلوار معروف «پرومناد دزآنگله» در نیس تجمع کرده بودند حداقل 84 تن کشته و ده‌ها نفر زخمی شدند. بگفتۀ «برنارد کازنوو» وزیر کشور، 18 تن در موقعیت «اضطراری مطلق» قرار دارند و شمار بسیار دیگری زخمی شده‌اند. فرانسوا هولاند، رییس جمهوری فرانسه، در ساعت 3 و نیم بامداد در سخنانی که از تلویزیون این کشور ایراد کرد ماهیت «تروریستی» این تهاجم را انکارناپذیر خواند و «حالت اضطراری» در کشور را که قرار بود در روز 26 ژوئیه پایان یابد برای سه ماه دیگر تمدید کرد.

این حمله در پیاده‌روی عریضی که کنار ساحل نیس قرار دارد و از اماکن محبوب گردشگران است، روی داد. شاهدان عینی گفته‌اند که کامیون به‌سرعت 120 یا 150 کیلومتر می‌آمد و مردم مثل میله‌های بولینگ به‌هوا پرتاب می‌شدند.

به‌گفته مقامات پلیس این سوءقصد در ساعت 23 شامگاه پنج‌شنبه لحظاتی پس از مراسم آتش‌بازی به‌مناسبت جشن‌های ویژه روز ملی فرانسه، صورت گرفت.

حمله خونین پنج‌شنبه شب 14 ژوئیه 2016-‌24 تیر 1395 در شهر نیس در جنوب فرانسه، تهاجمی بی‌سابقه محسوب می‌شود که با استفاده از یک کامیون بزرگ صورت گرفت. به‌گفته معاون فرماندار شهرستان «آلپ ماریتیم»، کامیون در «فاصله بسیار طولانی، نزدیک به‌دو کیلومتر، به‌روی مردم حرکت کرده است». راننده کامیون در حال حرکت، به‌گفته مقامات انتظامی راننده کامیون در حال حرکت و نیز شاهدان عینی، به‌روی مردم تیراندازی کرده است. به‌گزارش مقامات پزشکی شهر، شماری از افراد بستری شده بر اثر اصابت تیر زخمی شده‌اند. نیروهای انتظامی برای متوقف ساختن کامیون راننده وی را از پای در آوردند.

کریستیان استروزی، معاون شهردار نیس و رییس شورای استان «پرووانس آلپ کُت دازور»، گفته‌اند کامیون حامل سلاح و مواد منفجره بوده است. برخی شاهدان عینی نیز به‌کانال‌های تلویزیونی گفته‌اند که در پشت کامیون مقادیری نارنجک وجود داشته است.

به‌دنبال این حادثه، بلوار «پرومناد دزآنگله» تمام شب کاملا مسدود شد. به‌گفته روزنامه‌نگاران حاضر در محل، اجساد قربانیان این حمله در سراسر پیاده‌رو بر زمین افتاده بود و برای رسیدگی به‌زخمی‌ها یک بیمارستان سیار در خیابان بر پا شد.

در پی این حمله، فرمانداری «آلپ ماریتیم» از شهروندان خواست منازل خود را ترک نکنند. تحقیقات قضایی در این‌باره به‌واحد ضد تروریستی دادسرای پاریس واگذار شد.

 رییس جمهوری فرانسه که در شهرآوینیون به‌سر می‌برد، به‌پاریس بازگشت و در «ستاد بحران» واقع در وزارت کشور حاضر شد تا برعملیات اولیه نیروهای انتظامی و مددرسانی نظارت کند. وزیر کشور، برنارد کازنوو، و وزیر بهداری، خانم ماریسُل تورن، در نیمه شب پنج‌شنبه به‌جمعه برای نظارت به‌عملیات انتظامی و مدد رسانی پاریس را به‌مقصد نیس ترک کردند.

فرانسوا هولاند در سخنان خود که در شب پنج‌شنبه به‌جمعه ایراد کرد همگان را به «مراقبت شدید و عزم قاطع» برای رویارویی با تروریسم دعوت کرد. وی گفت «سراسر خاک فرانسه در تهدید تروریسم اسلامی قرار دارد». رییس جمهوری فرانسه اعلام کرد که این کشور عملیّات خود را در عراق و سوریه علیه داعش تشدید خواهد کرد.

فرانسوا هولاند، هم‌چنین گفت که عملیّات «سانتینل» در بالاترین حد آن حفظ می‌شود. این عملیات به‌دنبال حملات تروریستی ماه ژانویه 2015 در فرانسه به‌اجرا گذاشته شد و بر اساس آن نقاط حساس از حفاظت ویژه برخودار می‌شوند. وی اعلام کرد که روز جمعه همراه با نخست وزیر برای دل‌جویی از بازماندگان قربانیان و دیدار با زخمیان این حمله به‌نیس خواهد رفت.

جلسه فوق‌العاده شورای امنیت و دفاع برای رسیدگی به‌موقعیت و اخذ تصمیمات لازم، صبح جمعه با شرکت نخست وزیر، شماری از وزرا و نیز مقامات نظامی و انتظامی در کاخ الیزه بریاست فرانسوا هولاند تشکیل می‌شود.

وزیر کشور فرانسه، برنارد کازنوو، که در پی این حمله به‌نیس سفر کرد پس از دیدار با بازماندگان، زخمیان و مسئولان محلی و انتظامی در گفتگوی کوتاهی با روزنامه‌نگاران اعلام کرد که سطح طرح «ویژی پیرات» -‌آماده‌باش نیروهای نظامی و انتظامی شرکت‌کننده در تامین امنیت‌- در شهرستان «آلپ ماریتیم» افزایش می‌باید. او نیز بر ماهیت تروریستی این تهاجم تاکید کرد و گفت اقدامات لازم برای شناسایی «تروریست» هدایت‌کننده کامیون در جریان است.

مقام‌های فرانسه اعلام کردند راننده کامیون که اقدام به‌زیر گرفتن مردم کرد، در اثر اصابت گلوله نیروهای پلیس کشته شد.

در همین حال رسانه‌های فرانسه از عملیات گروگان‌گیری در هتل و رستورانی در نزدیکی محل زیر گرفتن مردم در نیس خبر دادند.

منابع امنیتی فرانسه روز جمعه 15 ژوئیه 2016 تاکید کردند، راننده کامیون یک فرانسوی، تونسی‌تبار است که «محمد لحویج بوهلال»، نام دارد، که به‌تنهایی دست به‌این عمل زده، تنها در کامیون بوده و احتمال داشتن هم‌دستانی در این عملیات در حال بررسی است.

به‌گفته منابع نزدیک به‌پرونده، راننده کامیون پیش‌تر پرونده قضایی داشته ولی برای سرویس‌های اطلاعاتی شناخته‌شده نبوده است.

به‌گزارش خبرگزاری‌ها، عامل این حمله خونین که 85 کشته بر جای گذاشته، شخصی 31 ساله و فرانسوی تونسی‌تبار است.

پلیس فرانسه با بررسی کارت شناسایی و جسد عامل این حمله تروریستی هویت کامل او را مشخص کرده است.

طبق این گزارش نیروهای ضد تروریست فرانسه، با حمله به‌خانه محمد لحویج، وسایل او را برای انجام تحقیقات بیش‌تر با خود بردند.

 طبق گزارشات حال 52 تن از زخمی‌های حمله یک کامیون به‌جمعیت حاضر در جشن روز ملی فرانسه در نیس وخیم اعلام شده است.

شمار کودکان و نوجوانانی که در حمله یک کامیون به جمعیت حاضر در جشن روز ملی فرانسه در شهر جنوبی نیس کشته شدند 10 تن بوده است.

دادستانی فرانسه می‌گوید، مهاجم در ماه مارس به‌دلیل تهدید، خشونت، دزدی و تخریب مال به‌شش ماه حبس تعلیقی محکوم شده بود.

گزارشات منتشر شده از نخستین تحقیقات قضایی انجام گرفته پس از تهاجم پنجشنبه شب در نیس نشان می‌دهد که عامل این حمله تاکنون برای سرویس‌های اطلاعاتی فرانسه «به‌کلی ناشناس» بوده است. اقدام او با این حال به‌گفته دادستان پاریس با دعوت «سازمان‌های تروریستی اسلامی» به‌اعمال قتل و خشونت تطابق دارد.

دادستان پاریس که عصر جمعه سخن می گفت تاکید کرد که «تا آن زمان هیچ سازمانی مسئولیت این حمله را به‌عهده نگرفته» است. وی با این حال گفت «این‌گونه اقدامات با دعوت دائمی سازمان‌های تروریستی به کشتار که از راه‌های مختلف و از جمله نشریات و ویدئوهای آنان انجام می‌گیرد، تطابق کامل دارد».

دادستان پاریس، هم‌چنین گفت که بازبینی نوارهای ویدیوئی دوربین‌های دیده‌بانی امنیتی نشان می‌دهد که کامیون سفید استفاده شده برای این حمله از روز پیش از تهاجم در محله «اوریول» نیس پارک شده و در روز 14 ژوئیه، بوهلال در ساعت 21 و 34 دقیقه تنها و با دوچرخه به‌سراغ آن آمده است.

پلیس فرانسه صبح جمعه در دو محل مرتبط با مهاجم نیس تجسس به‌عمل آورده و «مقادیری وسایل کامپیوتری، تلفن ومدارک و اسناد مختلف بدست آورده است» که به‌گفته مقامات قضائی در دست بررسی قرار دارد.

دادستان پاریس گفت «پلیس در کامیون سفید مورد استفاده برای حمله یک قبضه سلاح کمری خودکار، یک خشاب، مقادیری فشنگ‌های چاشنی‌دار و بی‌چاشنی، یک اسلحه کمری غیر واقعی، دو مسلسل غیرواقعی و یک نارنجک از کار افتاده کشف کرده است.

فرانسوا مولنس گفت که پلیس قضایی با استفاده از اسناد و وسائل به‌دست آمده و به‌ویژه اطلاعاتی که در تلفن یافت شده وجود دارد، در تلاش درک ارتباطات و انگیزه‌های فرد مهاجم است. وی هم‌چنین گفت باید روشن شود که «او چگونه توانسته به‌سلاحی که برای تیراندازی به‌سوی مردم و ماموران انتظامی از آن استفاده کرده دست یابد» و نیز آیا در انجام جنایات مرتکب‌شده هم‌دستانی نیز داشته است یا خیر؟

طبق آمار، در سال 2013 میلادی، 63 عملیات تروریستی از مجموع 152 عملیات تروریستی در اتحادیه اروپا در فرانسه رخ داده است. در سال 2012 میلادی 219 عملیات تروریستی در اروپا اتفاق افتاد و 537 نفر دستگیر شدند و در سال 2011 میلادی هم 174 اتفاق تروریستی در اروپا رخ داد و 484 نفر دستگیر شدند و 17 کشته و 400 نفر به‌جرم شرکت یا مماشات در عملیات تروریستی در پشت میله‌های زندان به‌سر می‌برند که 66 درصد عملیات تروریستی به‌وقوع پیوسته در اروپا، در فرانسه اتفاق افتاده است به‌همین دلیل، فرانسه پایتخت ترور اروپا لقب گرفته است.

یک دلیل ترورهای زنجیره‌ای در فرانسه را می‌توان در سیاست‌های خود دولت فرانسه جست‌و‌‌جو کرد. زیرا فرانسه همکار نزدیکی با سیاست‌های جنگی آمریکا و اتحادیه اروپا و ناتو و شرکت در جنگ‌های خاورمیانه دارد. سابقا تقریبا فرانسه در دهه‌های گذشته به‌اندازه امروز در جنگ‌ها شرکت نمی‌کرد. دولت وقت فرانسه، با حمله انگلیس و آمریکا به‌عراق مخالفت کرده بود.

دلیل دوم با توجه به‌اوضاع بد اقتصادی در مجموعه اتحادیه اروپایی باعث گردیده تا احزاب راست افراطی و افزایش احساسات نژادپرستی در صحنه اجتماعی و سیاسی فرانسه تشدید شود. در چنین وضعیتی خارجی‌تباران به‌ویژه جوانان احساس می‌کنند که در حاشیه جامعه قرار گرفته‌اند و خود را تحقیر شده می‌دانند زمینه مناسبی برای پیوستن آن‌ها به‌گروه‌های تروریستی از جمله داعش به‌وجود آید.

مبارزه با تروریسم، بدون قطع جنگ و کشورگشایی حکومت‌های غربی و منطقه‌ای، قطع تولید و فروش سلاح، مبارزه با راسیسم و نژادپرستی، کم کردن فاصله طبقاتی و اشتغال امکان‌پذیر نیست.

شنبه بیست و پنجم تیر 1395 – پانزدهم ژوئیه 2016

تهیه شده در گروه مقالات روشنفکر