«سکولاریسم» و اصل «مدارا» / نگاه/ روشنفکر

روشنفکر/ اصل «مدارا »عنصری است که بیش از پیش زندگی بشر به تسری و تداوم آن نیازمند است. تنوع و گوناگونی فرهنگی در گستره جهانی، منطقه ای و ملی، سبب شده است تا اندیشمندان و سیاستمداران دنیای توسعه یافته، بیش از هرزمان به تعمق و تامل در آن بیاندیشند. چراکه نبود چنینی رویکردی در بافت و ساخت هراجتماعی می تواند منجر به فاجعه و تسری خشونت در گستره همگانی گردد و عمومیتی فزاینده یابد. جوامع واقع در خاورمیانه، نمونه آشکارِ عدمِ نبودِ باور به تساهل و مدارا می باشند.

متاسفانه در سالهای اخیر برخی سعی کرده اند که سکولاریسم را به عنوان یکی از نمادهای دین ستیزی و خشونت ورزی به باور جمعی ایرانیان، تزریق کنند. درحالی که اصل مدارا عنصری است تفکیک ناپذیر از بدنه نظری سکولاریسم. به دیگر سخن، بنیان های مدارا و تساهل در بسترِ حکومت های «سکولار دموکرات »تعریف و تکوین یافته است.

برای اینکه بهتر به موضوع نگاه شود، می توانیم  نمونه های عملی این باور را، در نظام های سکولار اروپایی مشاهده کنیم. اگر دقت کرده باشید روحیه مدارا و تساهل نسبت به دگرباوران و…و صاحبان عقاید متفاوت، بیش از پیش در ضمیر وجدان جمعی و کلیت رفتار فردی- اجتماعی آنان،به چشم می آید. امروزه مسلمانان، مسیحیان و سایر ادیان در کنار دین ناباوران در بستر یک جامعه سکولار دموکرات، با کمترین حاشیه، به حیات خویش ادامه می دهند. درحالی که نظام های مبتنی بر قوانین و قواعد مذهبی نه تنها نتوانسته اند آزادی های دینی و تعلقات آن را تامین کنند بلکه با خشونت ورزی و نهادینه کردن آن، حیات فردی و جمعی مردمانِ تحتِ حاکمیتِ خویش را، به مخاطره انداخته اند.

به راستی دینداران از آزادی بیشتری در کشور های اروپایی برخوردارند یا در کشورهایی که نهاد سیاست و دین به هم آغشته اند.

ناگفته نماند، آدمی برای اینکه بتواند بهتر به حقایق پی ببرد باید در ذهن خود، دست به یک مقایسه تطبیقی، بین موادی که او را به تعارض واداشته اند، بزند. بی شک مقایسه تطبیقی مدارا و تساهل مابین کشورهای سکولار و کشور های مذهبی، بهترین راه برای درآمدن از این تعارض تحمیلی است که برخی به آن دامن می زنند.

تهیه شده در گروه« نگاه» روشنفکر